(cây 7 lá 1 hoa) Củ thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì? Thất diệp nhất chi hoa ngâm rượu có được không?

Cây thất diệp nhất chi hoa hay còn được gọi là cây 7 lá 1 hoa, là loại thảo dược quý hiếm có giá trị rất cao trong y học. Trong đông y, vị thuốc này có công dụng thanh nhiệt, chữa ho lao, ho lâu ngày, viêm tuyến vú, hen suyễn,… Vậy thất diệp nhất chi hoa là cây gì? Thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì? Thất diệp nhất chi hoa ngâm rượu có tác dụng gì? Để hiểu rõ hơn về công dụng thất diệp nhất chi hoa, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.

Cây thất diệp nhất chi hoa là cây gì?

Thất diệp nhất chi hoa thuộc họ hành tỏi Liliaceae, có tên khoa học là Paris Poluphylla Sm. Ngoài ra, cây thất diệp nhất chi hoa còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như cây bảy lá một hoa, thất diệp nhất chi mai, cây rắn cắn, củ lưỡi rắn, tảo hưu, chi hoa đầu, độc cước liên, thiết đăng đài, thảo hà xa,…

Hình ảnh cây thất diệp nhất chi hoa

Củ thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì?
Củ thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì?

Thất diệp nhất chi hoa là loại cây thân thảo nhỏ, sống lâu năm, cao 30-100 cm, thường có 5-8 lá ở 2/3 trên. Thân cây có màu lục tím hoặc hơi tím, thân mọc thẳng đứng, cao đến 1m, không phân nhánh.

Ở giữa thân, có một tầng lá mọc vòng lá với khoảng 3-10 lá, thường là 7 lá. Lá có hình trứng, hình mác hoặc hình bầu dục, dài 7-17cm và rộng 2,5-5cm. Các mép lá nguyên, gốc lá hình tròn hoặc hình tim, đầu lá nhọn, mặt dưới lá có màu xanh nhạt hoặc hơi tím đỏ, có 3 gân, cuống lá dài 3-6 cm.

Hoa đơn độc ở ngọn thân, nhị dài 70-80 cm, cuống dài 15-30 cm. Lá đài khoảng 5-10 lá, dài khoảng 3-7cm, rời nhau, màu xanh lục như p. Cánh hoa hình sợi dài, lá đài xếp xéo, màu vàng nâu. Các cánh hoa dài hoặc ngắn như các lá đài. Nhụy hoa màu đỏ tím, bầu thường có khoảng 3 ngăn.

Hoa thất diệp nhất chi hoa mọc đơn độc ở ngọn thân, mọc trên một trục cao 70 – 80cm và cuống hoa dài 70 – 80cm. Hoa gồm khoảng 5 – 10 lá đài dài khoảng 3 – 7cm, mọc rời nhau. Cánh hoa dạng sợi, xoắn ít đến nhiều dài bằng đài mọc rũ xuống, màu vàng nâu, cánh hoa dài bằng hoặc ngắn hơn lá đài. Nhị 8 – 14, xếp thành 2 vòng, số lượng nhị thường nhiều gấp 2 lần số lượng lá, số lá đài và số cánh hoa. Bầu lõm sâu, có 4 – 7 cạnh, số lượng bầu bằng với số lượng lá, số lá đài, số thùy của đầu nhụy và số cánh hoa. Phần gốc vòi nhụy  – đỉnh bầu có nhiều màu sắc đa dạng từ màu tím đến màu xanh lam.

Quả mọng kích thước 3 cm, màu tím đen và có hạt to màu vàng. Cây 7 lá 1 hoa thường ra hoa vào khoảng tháng 3 – 7 và ra quả vào tháng 8 – 12 hàng năm.

Thân rễ dài khoảng 10-15cm,đường kính 2.5 – 3.5cm có nhiều đốt và khó bẻ gãy. Khi bẻ gãy phần vết bẻ trông giống như bột, có màu vàng hoặc màu xám. Mỗi năm cây chỉ phát triển một đốt, tạo các mấu trên củ, nhìn hình dáng củ có thể biết được củ ấy bao nhiêu năm.

Phân bố, thu hái

Ở nước ta, cây thất diệp nhất chi hoa mọc hoang ở những khe vực tăm tối, gần suối ở độ cao trên 600m. Cây 7 lá 1 hoa gặp nhiều ở các vùng núi Cúc Phương (Ninh Bình), Sapa, hòa Bình, Lạng Sơn, Hà Bắc, Bắc Thái. Ngoài ra, cây độc cước liên cùng mọc nhiều ở Trung Quốc với nhiều loài khác nhau.

Người ta thường dùng củ cây thất diệp nhất chi hoa để làm thuốc chữa bệnh. Củ thất diệp nhất chi hoa thường được thu hái quanh năm, nhưng thời điểm thu hoạch thích hợp nhất là vào mùa đông, dược liệu sau khi thu hoạch về đem rửa sạch có thể dùng tươi hoặc phơi khô bảo quản sử dụng dần. Vị thuốc thất diệp nhất chi hoa được dùng để sắc lấy nước uống hoặc dùng đắp người.

Thành phần hóa học

Thành phần chính trong dược liệu thất diệp nhất chi hoa là Glucozit, tính chất Saponin gọi là paristaphin và paridin cũng là một glucozit.

Trong phần thân và rễ cây thất diệp nhất chi hoa chiết xuất được là một gluzit gọi là paristaphin. Khi thủy phân sẽ cho ra paridin và glucoza, thủy phân paridin cho ra được chất nhựa paridol và glucoza.

Tác dụng dược lý – Củ thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì?

Trong đông y củ thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì?

Trong đông y, vị thuốc thất diệp nhất chi hoa có vị đắng, tính hơi hàn, có chứa độc nhẹ nên được quy vào kinh can. Dược liệu cây 7 lá 1 hoa được dùng thanh nhiệt giải độc, chữa rắn cắn, sâu bọ đốt, sốt rét, ho lâu ngày, hen suyễn, viêm mủ da, viêm tuyến vú, mụn nhọt, bạch hầu, trẻ nhỏ lên sởi có viêm phổi, lòi dom, quai bị, yết hầu, chấn thương chảy máu, tụ máu sưng đau, động kinh kinh phong,…

Trong y học hiện đại thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì?

  • Thí nghiệm trên chuột cho thấy tác dụng bảo vệ của hoạt chất saponin steroid từ cây 7 lá 1 hoa đối với tổn thương niêm mạc dạ dày do thuốc indomethacin và do rượu.
  • Chiết xuất methanolic của thân rễ của dược liệu này được phát hiện là có khả năng ức chế mạnh tổn thương dạ dày do indomethacin và ethanol gây ra.
  • Nghiên cứu ảnh hưởng của polyphyllin VI (PP-VI) đối với sự di căn của tế bào ung thư vú thực nghiệm trên chuột. Polyphyllin VI là một trong những saponin chính có trong dược liệu, một loại cây thuốc chủ yếu được sử dụng trong điều trị ung thư ở Trung Quốc và Ấn Độ.
  • Các nghiên cứu cho thấy Polyphyllin VI có khả năng làm giảm tồn tại của các tế bào ung thư vú. Ngoài ra, Polyphyllin VI giúp ức chế sự di căn của tế bào ung thư vú khi bôi ở liều lượng nhỏ gây độc tế bào.
  • Thí nghiệm trên động vật cho thấy dược liệu này còn có tác dụng ức chế hoạt động của ung thư cổ tử cung.
  • Tác dụng kháng khuẩn, ức chế E. coli trực khuẩn, trực khuẩn lỵ, liên cầu khuẩn dung huyết, thương hàn, tụ cầu vàng và não mô cầu.
  • Ngoài ra, dược liệu thất diệp nhất chi hoa có tác dụng ức chế hoạt tính tinh trùng, cầm máu, giảm cơn ho hen, cầm ho.

Những bài thuốc chữa bệnh từ cây thất diệp nhất chi hoa

Chữa viêm phế quản mạn tính

Lấy thất diệp nhất chi hoa nghiền thành bột thuốc sống làm thành viên hoàn, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 3g.

Hoặc có thể dùng chiết xuất thất diệp nhất chi mai làm thành viên hoàn, mỗi viên 0.15g tương đương với 1g thuốc sống, mỗi lần uống 1 viên, mỗi ngày uống 2 lần.

Chữa ho do viêm phế quản

Lấy 6g thất diệp nhất chi mai, 6g hoa cúc bách nhật, 6g tỳ bà diệp và 10g quả nhót sắc lấy nước uống. Mỗi ngày uống 1 thang, mỗi lần uống 60ml, chia thành 3 lần uống hết trong ngày, áp dụng uống liên tục trong 3 – 5 ngày.

Chữa bệnh quai bị

Lấy 6g thất diệp nhất chi hoa và 30g bồ công anh đem sắc lấy lấy nước uống, chia làm 2 – 3 lần uống hết trong ngày. Nếu dùng đắp tại chỗ thì lấy 12g rễ thất diệp nhất chi hoa, 12g thiên hoa phấn và 6g thiên tiên tử, tán thành bột, trộn với ít nước tạo thành bột nhão rồi đắp vào chỗ sưng đau.

Rượu thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì?

Củ tươi dân gian còn dùng để ngâm rượu uống rất hay, rượu củ thất diệp nhất chi hoa có màu vàng nhạt, vị ngọt rất tốt cho sức khỏe, giúp ăn ngon, ngủ ngon, phòng chống bệnh tật.

  • Ngâm củ tươi: Cứ 1kg củ tươi thì ngâm với 2 lít rượu.
  • Ngâm củ khô: Cứ 1kg củ khô thì ngâm với 4 lít rượu.

Rượu ngâm sau 1 tháng là có thể sử dụng được.

7 thoughts on “(cây 7 lá 1 hoa) Củ thất diệp nhất chi hoa có tác dụng gì? Thất diệp nhất chi hoa ngâm rượu có được không?

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *